Hô hấp ký là một thử nghiệm tại phòng thường gặp, được dùng để đánh giá hoạt động của hai phổi bạn bằng cách đo số lượng không khí bạn hít vào, số lượng không khí bạn thở ra và bạn thở ra nhanh đến mức nào.

Hô hấp ký được sử dụng để chẩn đoán bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (chronic obstructive pulmonary disease – COPD) và các tình trạng khác ảnh hưởng đến hô hấp. Hô hấp ký có thể cũng được sử dụng định kỳ để kiểm tra xem một điều trị bệnh phổi mạn tính có đang giúp bạn hô hấp tốt hơn không.

Bác sĩ đề nghị đo hô hấp ký nếu nghi ngờ các dấu hiệu và triệu chứng của bạn do một bệnh phổi mạn tính gây, như là:

+ Hen

+ COPD

+ Viêm phế quản mạn tính

+ Khí phế thủng

+ Xơ phổi

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc một bệnh phổi mạn tính, hô hấp ký có thể được sử dụng định kỳ để kiểm tra xem các loại thuốc của bạn có hữu hiệu không và xem các vấn đề hô hấp của bạn có được kiểm soát không.

Hô hấp ký nói chung là một thử nghiệm an toàn. Bạn có thể cảm thấy khó thở hoặc chóng mặt trong một lúc sau khi thực hiện thử nghiệm.

Do thử nghiệm này đòi hỏi một ít gắng sức, nó không được tiến hành nếu bạn vừa bị nhồi máu cơ tim hoặc một tình trạng tim nào khác. Thử nghiệm này hiếm khi kích phát các vấn đề về hô hấp.

Tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ về việc không sử dụng các loại thuốc hô hấp dạng hít hoặc các thuốc khác trước khi thử nghiệm. Các chuẩn bị khác gồm có:

+ Mặc quần áo rộng rãi, không cản trở khả năng hít sâu của bạn.

+ Tránh ăn nhiều trước khi thử nghiệm, nhờ vậy dễ thở hơn.

Thử nghiệm hô hấp ký yêu cầu bạn hít thở vào một ống gắn với một thiết bị gọi là hô hấp kế. Trước khi bạn thực hiện thử nghiệm, điều dưỡng hoặc kỹ thuật viên hoặc bác sĩ sẽ chỉ dẫn cụ thể. Lắng nghe cẩn thận và đặt câu hỏi nếu có gì không rõ. Cần thực hiện thử nghiệm chính xác để có kết quả chính xác và có ý nghĩa.

Nói chung, bạn có thể thực hiện như sau lúc đo hô hấp ký:

+ Có lẽ bạn sẽ ngồi trong lúc đo.

+ Đặt kẹp lên mũi để giữ lỗ mũi bạn được đóng kín.

+ Bạn sẽ hít sâu và thở ra mạnh hết sức trong vài giây vào trong ống. Điều quan trọng là hai môi bạn phải ngậm kín ống để không khí không bị thoát ra ngoài.

+ Bạn sẽ thực hiện thử nghiệm ít nhất ba lần để bảo đảm các kết quả tương đối đồng nhất. Nếu có khác nhau quá lớn giữa ba kết quả, bạn cần phải lập lại thử nghiệm. Giá trị cao nhất trong ba kết quả gần đây được sử dụng như là kết quả cuối cùng.

+ Toàn bộ qui trình thường kéo dài không quá 15 phút.

Bác sĩ có thể cho bạn một loại thuốc hít để làm dãn phế quản sau lần thử nghiệm ban đầu. Bạn sẽ phải đợi 15 phút và làm một lượt đo khác. Bác sĩ sẽ so sánh các kết quả của hai lượt đo để xem thuốc dãn phế quản có cải thiện lưu lượng khí của bạn không.

Các số đo then chốt của hô hấp ký gồm có:

+ Dung lượng sống gắng sức (forced vital capacity – FVC). Đây là số lượng không khí lớn nhất mà có thể thở ra gắng sức sau khi hít vào hết sức. FVC thấp hơn bình thường cho biết hô hấp bị hạn chế.

+ Thể tích thở ra gắng sức (forced expiratory volume – FEV-1). Đây là thể tích không khí bạn có thể gắng sức thở ra khỏi phổi trong một phút. Số đo này giúp bác sĩ đánh giá mức độ nặng nhẹ của vấn đề hô hấp của bạn. Các số đo FEV-1 thấp chỉ ra sự tắc nghẽn nặng hơn.

Nguồn: MedlinePlus
http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/spirometry/basics/definition/PRC-20012673?p=1
Trần Thanh Xuân dịch