Cách tốt nhất để điều trị ho là điều trị nguyên nhân của nó. Tuy nhiên, đôi khi không biết được nguyên nhân. Các điều trị khác, như các loại thuốc và máy phun sương có thể làm giảm chính cơn ho.
Điều trị nguyên nhân ho
Ho cấp tính và ho bán cấp
Ho cấp tính kéo dài dưới 3 tuần. Các nguyên nhân thường gặp của ho cấp tính là cảm lạnh hoặc nhiễm trùng hô hấp trên. Nhiễm trùng hô hấp trên ví dụ như cúm, viêm phổi và ho gà. Ho cấp tính thường hết sau khi căn bệnh gây ra ho chấm dứt.
Ho bán cấp kéo dài từ 3 đến 8 tuần. Loại ho này kéo dài sau khi cảm lạnh hoặc nhiễm trùng hô hấp khác đã chấm dứt.
Các nghiên cứu cho thấy kháng sinh và thuốc cảm lạnh không thể chữa dứt cảm lạnh. Tuy nhiên, bác sĩ có thể kê toa các thuốc để điều trị một nguyên nhân khác của ho cấp hoặc bán cấp. Thí dụ như kháng sinh được cho để điều trị viêm phổi.
Ho mạn tính
Ho mạn tính kéo dài hơn 8 tuần. Các nguyên nhân thường gặp của ho mạn tính là hội chứng ho đường hô hấp trên (upper airway cough syndrome – UACS), hen và trào ngược dạ dày – thực quản (gastroesophageal reflux disease – GERD).
Hội chứng ho đường hô hấp trên là một từ dùng để mô tả các tình trạng viêm đường hô hấp trên và gây ra ho. Ví dụ như nhiễm trùng xoang và dị ứng. Các tình trạng này khiến cho chất nhày chảy từ phía sau mũi xuống họng, gọi là chảy mũi sau.
Nếu bạn bị nhiễm trùng xoang, bác sĩ có thể kê toa kháng sinh. Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn dùng một loại thuốc xịt vào trong mũi. Nếu dị ứng khiến bạn ho, bác sĩ có thể khuyên bạn nếu được hãy tránh các chất mà bạn dị ứng.
Nếu bạn bị hen, hãy tránh các chất kích thích và dị ứng làm hen của bạn nặng hơn. Hãy sử dụng các loại thuốc mà bác sĩ kê toa.
Trào ngược dạ dày – thực quản xảy ra khi acid từ dạ dày trào ngược lên họng. Bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc làm giảm acid trong dạ dày. Bạn cũng có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược bằng cách tránh nằm xuống trong 3 đến 4 giờ sau khi ăn, và bằng cách ngủ đầu cao.
Hút thuốc lá cũng có thể gây ra ho mạn tính. Nếu bạn hút thuốc, nhất thiết phải bỏ thuốc. Hãy nói chuyện với bác sĩ về các chương trình và các sản phẩm có thể giúp bạn bỏ thuốc. Cũng hãy tránh thuốc lá thụ động.
Nhiều bệnh viên có chương trình giúp bỏ thuốc lá, hoặc nhân viên bệnh viện có thể chuyển bạn đến một chương trình.
Các nguyên nhân khác của ho mạn tính gồm có các nhiễm trùng hô hấp, viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản, ung thư phổi và suy tim. Điều trị các nguyên nhân này có thể gồm các thuốc, qui trình và liệu pháp khác. Điều trị cũng gồm cả việc tránh các chất kích thích, dị nguyên và bỏ thuốc lá.
Nếu bạn bị ho mạn tính do một loại thuốc bạn đang sử dụng, bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc khác.
Điều trị ho thay vì điều trị nguyên nhân ho
Ho là quan trọng bởi vì nó giúp làm sạch đường hô hấp khỏi các chất kích thích như là khói thuốc lá và chất nhày. Ho cũng giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
Các thuốc ho thường chỉ được sử dụng khi nguyên nhân ho không rõ và ho gây ra nhiều phiền toái.
Các thuốc có thể giúp kiểm soát ho và khiến cho dễ khạc ra đàm. Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng các thuốc như:
+ Thuốc ức chế ho, còn được gọi là thuốc ho. Các loại thuốc này giúp làm giảm ho. Tuy nhiên, chúng thường được sử dụng khi không còn thứ nào khác hiệu quả. Không có bằng chứng cho thấy rằng thuốc ho bán không theo toa làm giảm ho được.
+ Thuốc long đàm. Các thuốc này làm loãng đàm, khiến nó dễ khạc ra.
+ Thuốc giãn phế quản. Các thuốc này làm giãn đường hô hấp.
Các điều trị khác cũng có thể làm giảm kích thích họng và làm loãng đàm. Ví dụ như sử dụng máy phun sương và uống đủ thức uống, như nước, súp và nước trái cây. Hãy hỏi bác sĩ bạn cần bao nhiêu thức uống.
Ho ở trẻ em
Không có bằng chứng cho thấy thuốc ho và thuốc cảm giúp trẻ khỏi cảm nhanh hơn. Các loại thuốc này thậm chí có hại cho trẻ. Hãy nói chuyện với bác sĩ về ho của con bạn và cách điều trị nó.
Nguồn: National Heart, Lung, and Blood Institute
http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/cough
Trần Thanh Xuân dịch