Baruch S. Blumberg, tên đầy đủ là Baruch Samuel Blumberg, (sinh ngày 28 tháng 7 năm 1925 tại Brooklyn, New York, Hoa Kỳ — qua đời ngày 05 tháng 4 năm 2011 tại Moffett Field, gần Mountain View, California), là bác sĩ nghiên cứu người Mỹ, người đã khám phá ra một kháng nguyên kích thích phản ứng sinh kháng thể chống lại viêm gan B dẫn đến sự phát triển thành công vắc-xin chống lại bệnh này của các nhà nghiên cứu khác . Ông đã chia sẻ giải Nobel về Sinh lý học và Y học năm 1976 với D. Carleton Gajdusek nhờ công trình của họ về nguồn gốc và sự lây lan của các bệnh do vi rút truyền nhiễm.
Baruch S. Blumberg, 1976.Keystone / Hulton Archive / Getty Images
Blumberg nhận bằng bác sĩ (MD – Medical Doctor) từ College of Physicians and Surgeons, Đại học Columbia năm 1951 và bằng tiến sĩ (PhD – Doctor of Phylosophy) từ Đại học Oxford năm 1957. Năm 1960, ông trở thành giám đốc của ngành Y học và Di truyền Địa lý của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, Bethesda, Maryland. Năm 1964, ông được bổ nhiệm làm phó giám đốc phụ trách nghiên cứu lâm sàng tại Viện Nghiên cứu Ung thư (sau này được đặt tên là Trung tâm Ung thư Fox Chase) ở Philadelphia. Ông cũng là giáo sư y học, di truyền học người và nhân loại học tại Đại học Pennsylvania. Năm 1989, Blumberg trở thành Nhà Khoa học Nổi tiếng (Distinguished Scientist) đầu tiên của Fox Chase, và trở về Oxford để làm hiệu trưởng của Balliol College, một chức vụ mà ông giữ cho đến năm 1994. Khi trở về Hoa Kỳ, ông tiếp tục giảng dạy với tư cách giáo sư y học và nhân loại học tại Đại học Pennsylvania. Từ 1999 đến 2002, Blumberg là giám đốc Viện Sinh học Không gian (Astrobiology Institute) của Viện Sinh vật học và Không gian Quốc gia (National Aeronautics and Space Administration – NASA), nơi ông bắt tay vào các cuộc điều tra về khả năng sống trên các hành tinh khác. Ông giữ nhiều vị trí khác nhau trong khi làm việc tại NASA, cho đến năm 2004. Năm sau ông được bầu làm chủ tịch Hội Triết học Mỹ và giữ chức vụ đó cho đến khi qua đời.
Vào đầu những năm 1960, Blumberg khảo sát các mẫu máu từ các nhóm dân đa dạng rộng rãi nhằm xác định tại sao các thành viên của các nhóm dân tộc và quốc gia khác nhau lại phản ứng và nhạy cảm khác nhau với bệnh tật. Năm 1963, ông phát hiện ra trong huyết thanh của một người thổ dân Úc một kháng nguyên mà sau này (1967) được xác định là một phần của một vi-rút gây viêm gan B, dạng viêm gan nặng nhất . Khám phá ra cái gọi là kháng nguyên Úc, nguyên nhân khiến cơ thể sản xuất kháng thể đối với vi-rút này, khiến có thể tầm soát người hiến máu tìm ra sự truyền bệnh viêm gan B có thể có. Nghiên cứu sâu hơn chỉ ra rằng việc cơ thể phát sinh kháng thể chống lại kháng nguyên Úc có tính phòng ngừa khỏi sự lây nhiễm thêm với chính bản thân virus này. Năm 1982, một loại vắc-xin an toàn và có hiệu quả, sử dụng kháng nguyên Úc đã được sản xuất thương mại tại Hoa Kỳ. Cuốn sách của Blumberg về công trình đoạt giải Nobel của ông, Viêm gan B: Cuộc săn lùng một vi rút sát thủ (Hepatitis B: The Hunt for a Killer Virus), được xuất bản năm 2002.
Nguồn: Encyclopaedia Britanica
https://www.britannica.com/biography/Baruch-S-Blumberg
Trần Thanh Xuân dịch
Chú thích: Ngày sinh của Baruch S. Blumberg 28 tháng 7 được chọn làm Ngày Viêm gan Thế giới (World Hepatitis Day)