Sống tỉnh rượu – Thoát bẩy “nếu”

Rắc rối tình cảm với người khác không là cách duy nhất khiến cho việc cai rượu của chúng tôi vướng mắc một cách nguy hiểm với chuyện bên ngoài. Một số chúng tôi có khuynh hướng đặt điều kiện cho việc cai rượu mà không có chủ định.

Một hội viên AA (Alcoholics Anonymous) nói, “Dân nhậu rất hay ‘nếu’. Trong những ngày nhậu nhẹt, chúng tôi thường đầy những nếu, như là đầy những rượu. Nhiều những giấc mơ ngày bắt đầu, ‘chỉ nếu …’ Và chúng tôi liên tục nói với chính mình rằng chúng tôi đã say vì chuyện này chuyện nọ không xảy ra, hoặc là chúng tôi đã không gặp một chút rắc rối nào do uống rượu nếu chỉ …”

Tất cả chúng tôi đi theo “nếu” cuối cùng với những giải thích (bào chữa?) cho việc nhậu. Mỗi chúng tôi nghĩ: Tôi lẽ ra không đang uống thế này…

Nếu không vì vợ tôi (hoặc là chồng tôi hoặc là người yêu tôi)… nếu tôi có nhiều tiền hơn và không có quá nhiều nợ nần… nếu không vì những rắc rối gia đình này… nếu tôi không chịu quá nhiều áp lực… nếu tôi có công việc tốt hơn hoặc nơi ở tốt hơn… nếu người ta hiểu tôi… nếu tình trạng thế giới không tồi tệ thế này… nếu loài người tốt hơn, quan tâm hơn, thật thà hơn… nếu mọi người khác không mong tôi uống… nếu không vì cuộc chiến này (bất kỳ cuộc chiến nào)… và vân vân và vân vân.

Nhìn lại loại suy nghĩ này và hành vi do nó gây ra, chúng tôi bây giờ thấy rằng mình thật sự để những tình huống bên ngoài khống chế phần lớn đời sống của ta.

Khi chúng tôi khởi sự cai rượu, số đông những tình huống này lui về vị trí thích hợp trong đầu chúng tôi. Ở mức độ cá nhân, nhiều trong số chúng thật sự biến mất khi chúng tôi khởi sự cai rượu và chúng tôi bắt đầu thấy những gì chúng tôi có lẽ có khả năng làm đối với người khác một ngày nào đó. Khi cuộc sống chúng tôi bắt đầu ngày càng tỉnh rượu hơn, cái gì khác đang xảy ra không thành vấn đề.

Nhưng rồi, sau một thời gian tỉnh rượu, một số chúng tôi có lúc khi – bốp! – một khám phá tát vào mặt mình. Cũng thói quen suy nghĩ “nếu” cũ, dù ta không thấy, đã gắn chính nó vào việc không uống. Một cách không ý thức, chúng tôi đặt điều kiện cho việc cai rượu của mình. Chúng tôi bắt đầu nghĩ cai rượu cũng tốt – nếu mọi việc diễn tiến tốt hoặc là nếu mọi việc không nghiêng ngã.

Thực ra chúng tôi đang quên mất bản chất sinh hóa không thể thay đổi của bệnh của mình. Bệnh nghiện rượu không tôn trọng những “nếu”. Nó không hề rời bỏ một tuần, một ngày hoặc chỉ một giờ, để chúng tôi trở thành không nghiện và có khả năng uống rượu trở lại trong một dịp đặc biệt nào đó hoặc là vì lý do hãn hữu nào đó – dù đó là một lễ lạc mỗi đời người chỉ có một lần, hoặc là một chuyện buồn to lớn xảy ra, hoặc là mưa ở Tây Ban Nha, hoặc là sao băng ở Alabama. Bệnh nghiện rượu đối với chúng tôi là không có điều kiện, bằng bất cứ giá nào cũng không có bù trừ.

Có lẽ phải mất một thời gian để hiểu biết này gắn vào xương tủy chúng tôi. Và chúng tôi đôi khi không nhận ra những điều kiện chúng tôi đã vô ý thức gắn vào việc cai rượu, cho đến khi một việc gì đó không tốt xảy ra dù không phải lỗi của mình. Rồi – rầm! – nó đó. Chúng tôi đã không lường được việc xảy ra này.

Ý nghĩ uống rượu là tự nhiên khi đối mặt với một bực mình gây sốc. Nếu chúng tôi không được nâng lương, không được đề bạt hoặc không có được công việc như mình tưởng, hoặc là cuộc sống yêu đương của mình trở nên lệch hướng, hoặc là ai đó xử tệ với mình, lúc ấy ta có thể thấy rằng có lẽ lâu nay mình đã gắn với những tình huống giúp mình muốn tiếp tục cai rượu.

Nơi nào đó, chôn dấu trong cuộn chất xám của mình, chúng tôi có một kho dự trữ nhỏ – điều kiện để cai rượu. Và nó đang chờ để nhảy vọt ra. Chúng tôi đang tiếp tục suy nghĩ, “Tỉnh rượu thật là tốt đẹp và tôi định sẽ giữ nó”. Chúng tôi thậm chí không nghe được câu thòng thì thầm: “Nếu mọi việc diễn ra như ý.”

Chúng tôi không chịu nỗi những “nếu” này. Chúng tôi phải cai rượu bất kể cuộc sống đối xử với mình như thế nào, bất kể người không nghiện quí trọng hay không quí trọng việc cai rượu của mình. Chúng tôi phải giữ được việc cai rượu của mình, không lệ thuộc bất cứ cái gì khác, không vướng mắc với bất cứ người nào và không kẹt vào bởi bất cứ sự tránh né hoặc điều kiện nào.

Lần này qua lần khác, chúng tôi thấy rằng chúng tôi không thể cai rượu lâu dài được chỉ vì vợ, chồng, con cái, người yêu, cha mẹ, bà con, bạn bè, cũng không vì công việc, không vì ông chủ (hoặc bác sĩ, hoặc quan tòa, hoặc chủ nợ) – không vì bất cứ ai khác hơn là chính mình.

Gắn việc cai rượu của mình với bất cứ người nào (ngay cả một người nghiện rượu đã cai khác) hoặc với bất cứ tình huống nào là khờ dại và nguy hiểm. Khi chúng tôi nghĩ “Tôi giữ cai rượu nếu – ” hoặc là “Tôi sẽ không uống vì – ” (điền vào bất cứ tình huống nào khác hơn là mong muốn được khỏe mạnh, vì sức khỏe chính mình), chúng tôi vô tình cho phép mình uống khi điều kiện hoặc con người hoặc tình huống thay đổi. Và bất cứ thứ nào trong số này có thể thay đổi bất cứ lúc nào.

Độc lập, không gắn với việc gì khác, việc cai rượu có thể phát triển mạnh đến mức cho phép ta đối phó với với bất cứ việc gì và bất cứ ai. Và bạn sẽ thấy, chúng tôi bắt đầu thích cảm giác này nữa.

Nguồn: Living sober. Alcoholics Anonymous